Biologia Flashcards


Set Details Share
created 9 months ago by magda72
1 view
show moreless
Page to share:
Embed this setcancel
COPY
code changes based on your size selection
Size:
X
Show:

1

Gastrulacja

proces przejścia w rozwoju zarodkowym zwierząt i człowieka od stadium jednowarstwowego (blastuli) do stadium dwu- lub trzywarstwowego (gastruli); polega na wytworzeniu listków zarodkowych

2

Listki zarodkowe

Warstwy komórek, które tworzą się na etapie gastrulacji (ektoderma, endoderma, mezoderma). Na kolejnych etapach rozwoju zarodkowego z listków zarodkowych powstają tkanki i narządy.

3

bruzdkowanie

pierwszy etap rozwoju zarodkowego polegający na wielokrotnych podziałach mitotycznych zapłodnionej komórki jajowej, przez co powstają coraz mniejsze komórki – blastomery; w wyniku bruzdkowania powstaje stadium rozwoju zarodkowego zwane blastulą

4

blastomery

komórki potomne budujące zarodek, powstałe w wyniku mitotycznych podziałów zapłodnionej komórki jajowej na etapie bruzdkowania

5

biegun animalny (biegun twórczy)

biegun twórczy jaja; biegun jaja telolecytalnego lub mezolecytalnego, na który przesuwają się jądro komórkowe i w znacznym stopniu pozbawiona materiałów zapasowych cytoplazma; na biegunie animalnym rozpoczyna się bruzdkowanie

6

biegun wegetatywny

biegun odżywczy jaja; przeciwny do animalnego biegun jaja telolecytalnego lub mezolecytalnego, na którym gromadzona jest cytoplazma bogata w związki zapasowe wykorzystywane przez rozwijający się w wyniku bruzdkowania zarodek

7

tarcza zarodkowa

wczesne stadium zarodkowe zwierząt wytwarzających jaja telolecytalne, w postaci grupy komórek w kształcie dysku, skupionych u ptaków i gadów na biegunie animalnym

8

żółtko

zgromadzona w komórce jajowej substancja odżywcza, będąca magazynem materiałów energetycznych niezbędnych do rozwoju zarodka; najważniejszą substancją zapasową będącą składnikiem żółtka jest lecytyna – pochodna tłuszczów

9

morula

stadium średnio zaawansowanego bruzdkowania całkowitego, poprzedza wytworzenie jamy blastuli; w wyniku dalszych etapów bruzdkowania morula przekształca się w blastulę

10

gastrula

wczesne stadium rozwojowe zwierząt powstałe z zarodka w stadium blastuli w wyniku gastrulacji; zbudowane z 2 (ekto- i endodermy) lub 3 (ekto-, endo- i mezodermy) warstw komórek, tzw. listków zarodkowych; u różnych grup zwierząt ma różną formę, zależną od przebiegu wcześniejszego etapu rozwoju, poprzedzającego gastrulację, tj. bruzdkowanie, oraz od ilości żółtka w jaju, z którego organizm się rozwija

11

jama ciała

wypełniona płynem przestrzeń między ścianą ciała a narządami wewnętrznymi u zwierząt i człowieka; pierwotna jama ciała tworzy się we wczesnym okresie rozwoju zarodkowego jako blastocel; u kręgowców oraz niektórych bezkręgowców tworzy się wtórna jama ciała – celoma

12

pragęba

prausta, blastoporus; otwór prowadzący do prajelita, czyli jamy gastruli

13

prajelito

gastrocel, archenteron; jama wewnątrz zarodka w stadium gastruli, w dalszym rozwoju przekształcająca się w jelito; u większości zwierząt gastrocel otwiera się na zewnątrz tzw. pragębą, ograniczoną wargą brzuszną i grzbietową

14

ektoderma

zewnętrzna warstwa komórek zarodka w stadium gastruli

15

parenchyma

tkanka u niższych bezkręgowców, wypełniająca przestrzenie między narządami a ścianą ciała; w przeciwieństwie do mezenchymy jej komórki nie mają zdolności do różnicowania się w inne typy

16

trójwarstwowce

zwierzęta o wykształconych trzech warstwach komórek zarodkowych: ektodermie, endodermie i mezodermie; ponad 90% tkanek rozwija się z mezodermy; zwykle dwubocznie symetryczne; do trójwarstwowców należą wszystkie typy wielokomórkowców, poczynając od płazińców.

17

enterocelia

uwypuklenie komórek mezodermy, które następnie ulega oderwaniu od ścian prajelita; prowadzi do powstania celomy (wtórnej jamy ciała); charakterystyczna dla wtóroustych

18

organizmy pierwouste

organizmy, których pragęba zostaje otworem gębowym

19

organizmy wtórouste

organizmy, których pragęba zarasta, a w jej okolicy powstaje otwór odbytowy

20

histogeneza

proces powstawania i różnicowania się komórek w określone tkanki zachodzący podczas rozwoju osobniczego (ontogenezy) człowieka i zwierząt; rozpoczyna się najczęściej w stadium gastruli

21

organogeneza

(gr. órganon – narząd, génesis – powstawanie) tworzenie się i rozwój narządów w trakcie rozwoju zarodkowego i larwalnego; w wyniku stopniowego różnicowania i przemieszczania się komórek pochodzących ze wszystkich trzech listków zarodkowych powstają ostateczne narządy dojrzałego osobnika

22

blastula

...