front 1 Drzewo filogenetyczne | back 1 jest to ukorzeniony kladogram (patrz również kladogram). W przeciwieństwie do nieukorzenionego kladogramu, drzewo filogenetyczne można skalibrować względem czasu geologicznego i wskazać kierunek ewolucji. |
front 2 Klad | back 2 dowolna grupa systematyczna spełniająca warunek monofiletyczności. Synonim pojęcia grupa monofiletyczna (patrz też grupa monofiletyczna). |
front 3 Kladogram | back 3 graficzna reprezentacja pokrewieństw między taksonami, na którą składają się analizowane taksony (węzły końcowe) oraz łączące je gałęzie i węzły. Ukorzeniony kladogram nazywamy drzewem 3 filogenetycznym. Kladogram jest schematem uzyskanym metodami kladystycznymi i przy założeniu, że pojawianie się nowych taksonów jest wynikiem kladogenezy (patrz kladogeneza). Schematy otrzymane z użyciem innych metod bądź modeli ewolucji noszą szerszą nazwę dendrogramów. |
front 4 Kladogeneza | back 4 model ewolucji, w którym jeden wspólny przodek daje początek zawsze dwóm i tylko dwóm potomkom. W związku z tym, na kladogramach jeden węzeł może łączyć tylko trzy gałęzie (jedną matczyną i dwie potomne). Nie uwzględnia możliwości ewolucji linearnej, w której przodek przekształca się w ciągły sposób w kolejnych, następujących po sobie potomków (bez rozdzielania się na dwie linie potomne). |
front 5 Ostatni wspólny przodek | back 5 jest to ostatni od strony korzenia, hipotetyczny przodek (węzeł) na drzewie filogenetycznym (patrz też drzewo filogenetyczne), od którego można wyprowadzić linie ewolucyjne do wszystkich w danej chwili rozpatrywanych taksonów. Wszystkie węzły położone powyżej ostatniego wspólnego przodka wymagają cofnięcia się w dół drzewa, aby uzyskać ten sam efekt. |
front 6 Takson | back 6 dowolna wyróżniona grupa systematyczna, nazwana bądź też nie. Taksonem jest np. gatunek, jak i wyższe, tradycyjne jednostki systematyczne (rodzaj, rodzina, rząd itd.). W kontekście kladogramów i drzew filogenetycznych, określenia takson używa się głównie w stosunku do analizowanych organizmów (węzłów końcowych), podczas gdy w stosunku do grup wyróżnianych w wyniku analizy, używa się pojęcia kladu (patrz klad). Klad również jest taksonem. |
front 7 Węzeł | back 7 dowolny punkt na kladogramie, w którym łączą się ze sobą gałęzie. Kladogeneza (patrz również kladogeneza) dopuszcza jedynie sytuację, w której z jednym węzłem mogą łączyć się dokładnie trzy gałęzie (jedna matczyna i dwie potomne). Na drzewie filogenetycznym, węzły wyznaczają hipotetycznych wspólnych przodków dla gałęzi potomnych. Węzły końcowe, to taksony poddawane analizie pokrewieństw i stanowią końcowe punkty kladogramu, wobec czego łączą się tylko z jedną gałęzią. |
front 8 Gałąź | back 8 dowolny odcinek pomiędzy dwoma węzłami. Symbolizuje linię ewolucyjną. Kladogeneza (patrz również kladogeneza) dopuszcza jedynie sytuację, w której z jednym węzłem mogą łączyć się dokładnie trzy gałęzie (jedna matczyna i dwie potomne). Długość gałęzi może (ale nie musi) być kalibrowana względem czasu geologicznego lub odmienności genetycznej/ molekularnej węzłów, które łączy. |
front 9 Grupa monofiletyczna | back 9 grupa systematyczna wyodrębniona w ramach analizy pokrewieństw, która obejmuje ostatniego wspólnego przodka uwzględnionych w niej taksonów, a także wszystkich jego potomków (patrz też grupa parafiletyczna). Grupę monofiletyczną nazywamy też kladem. Jedynie klady są uznawane za ważne jednostki systematyczne z punktu widzenia ewolucji i nowoczesnej systematyki organizmów. |
front 10 Grupa parafiletyczna | back 10 grupa systematyczna wyodrębniona w ramach analizy pokrewieństw, która obejmuje ostatniego wspólnego przodka uwzględnionych w niej taksonów, ale nie wszystkich potomków tegoż przodka. Grupy parafiletyczne są uznawane za jednostki nieważne z punktu widzenia ewolucji i nowoczesnej systematyki organizmów. |
front 11 Grupa polifiletyczna | back 11 grupa systematyczna wyodrębniona w ramach analizy pokrewieństw, która łączy razem taksony mogące należeć do bardzo różnych, niezależnych grup monofiletycznych (patrz grupa monofiletyczna), o różnym stopniu pokrewieństwa. Grupy polifiletyczne są uznawane za jednostki nieważne z punktu 2 widzenia ewolucji i nowoczesnej systematyki organizmów. Ponieważ dla dowolnej grupy taksonów zawsze można znaleźć ostatniego wspólnego przodka, grupę polifiletyczną można uznać za szczególny przypadek grupy parafiletycznej (patrz grupa parafiletyczna). |
front 12 analiza kladystyczna | back 12 metoda klasyfikacji organizmów na podstawie wspólnego pochodzenia ewolucyjnego |
front 13 filogeneza | back 13 no data |